اثر کاربرد سوپرجاذب بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی هیبریدهای کلزا در شرایط تنش کمبود آب پایان فصل

کاربرد سوپرجاذب ها برای به تأ خیر انداختن شرایط کمبود آ ب به منظور کاهش خسارت ناشی از تنش کمبود آب، از جمله روش های مدیریت آب و خاک در شرایط مذکور به شمار می رود. به منظور بررسی اثر کاربرد سوپرجاذب بر عملکرد و اجزای آن، مقادیر آنزیم های آنتی اکسیدان و روابط آبی دو رقم کلزا در وضعیت تنش کمبود آب پایان فصل، مطالعه ای به صورت آزمایش کرت های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در اهواز در سال زراعی 1388-89 اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح آبیاری بدون محدودیت آب و تنش خشکی پایان فصل به عنوان عامل اصلی، دو هیبرید 308 و 401 کلزا به عنوان عامل فرعی و سه سطح صفر، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار کاربرد سوپرجاذب به عنوان عامل فرعی- فرعی بودند. عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی شامل مقدار آب نسبی برگ، نشت مواد از غشای سلولی و مقدار دو آنزیم آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد به جز شاخص برداشت، اثر تیمار آبیاری بر عملکرد دانه، سایر اجزای عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی معنی دار بود. تفاوت هیبریدها فقط برای عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه معنی دار شد. اثر کاربرد سوپرجاذب فقط برای دو صفت عملکرد بیولوژیکی و وزن هزاردانه معنی دار نشد. اثر متقابل هیبرید × سوپرجاذب و آبیاری × سوپرجاذب برای عملکرد دانه و سایر صفات معنی دار شد. میانگین عملکرد دانه در دو تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی پایان فصل به ترتیب 2948 و 1345 کیلوگرم در هکتار بود. در شرایط تنش کمبود آب پایان فصل، مقادیر آنزیم ها و مقدار نسبی آب برگ کاهش و مقدار نشت مواد از غشای سلولی افزایش یافت. با توجه به مقایسۀ عملکرد دانه و اجزای آن و همچنین صفات فیزیولوژیکی مورد مطالعه در این تحقیق کاربرد سوپرجاذب سبب کاهش بخشی از خسارت ناشی از اثر کمبود آب در شرایط تنش خشکی پایان فصل شد.